Rus savaş gemisi ‘Sezar Kunikov’un İstanbul Boğaz’ından geçişi sırasında omzunda karadan havaya atılan füze taşıyan bir asker görüntüsü tepki çekti. Uzmanlar füze taşıyan asker görüntüsünün açık bir tahrik olduğunu ve Rusya’nın Montrö Antlaşması’nı ihlal ettiğini belirtti.
İLKER AKGÜNGÖR-EMRE ESER / VATAN HABER MERKEZİ
Rus donanmasının Karadeniz Filosu’na ait gemilerden ‘Ropucha-1’ sınıfı çıkarma gemisi 158 borda numaralı ‘Sezar Kunikov’un İstanbul Boğazı’ndan geçişi tartışma yarattı. Rus savaş gemisi geçişi sırasında ilk defa güvertede omzunda karadan havaya atılan uçaksavar füzesi taşıyan bir asker tüm Boğaz geçişi sırasında atış pozisyonunda hazır bekledi. Gemiye geçişi boyunca Türk Sahil Güvenlik gemileri eşlik etti.
Omzunda füzeyle geçti
Görüntüler 4 Aralık Cuma günü saat 15.00 ile 15.45 arasında gönüllü Boğaz gözlemcileri Emre Dağdeviren, Alper Boler ve Yörük Işık tarafından çekildi. Aynı zamanda Kabataş-Üsküdar motorunda karşı kıyıya geçen bir çok vatandaş da omzunda füze taşıyan Rus askerini uzun bir süre izledi. Ayrıca gemideki uçaksavar silahlarının da başında olağan dışı bir şekilde askerlerin hazır kıta beklediği görüldü. Öte yandan Sezar Kunikov’un geçiş sırasında geminin direklerinden birine teamüllere uygun olarak Türk bayrağı çektiği de görüldü. Diğer direkte ise Rusya donanmasının bayrağı olarak 1914’ten beri kullanılan St. Andrews bayrağı çekilmiş olarak geçiş yapıldı.
Uçak ve helikopterleri vurabilir
Uzmanlar gemideki askerin omzundaki füzenin Rus askerinin omzunda görülen füzenin Sezar Kunikov’un envanterinde bulunan SAM (Surface to Air Missile-Karadan Havaya Füze) olarak adlandırılan ‘Strela-2 SA-7’ füzesi olduğunu belirtti. Rus yapımı olan ‘Strela-2 SA-7’ 4 bin 200 metrelik menziliyle omuzdan atılarak, alçak irtifadaki uçak veya helikopterleri vurmak için kullanılıyor. Bu füze Rus savaş gemileri başta olmak üzere Rusya’nın bir çok savaş sistemi tarafından kullanılıyor. Analimanı Sivastopol olan 112.5 metre uzunluğundaki Sezar Kunikov’da 87 gemi mürettebatı dışında, çıkarma görevlerinde 225 deniz piyadesi görev yapıyor. Gemide çıkarmalarda kullanılan 13 tank, 12 BTR, 8 zırhlı personel taşıyıcı, 4 kamyon bulunuyor.
Üç ay önce füzesiz geçti
Sezar Kunikov aslında İstanbulluların sık sık Boğaz’da gördüğü bir Rus gemisi. Sezar Kunikov geçtiğimiz 5-8 Mayıs tarihleri arasında IDEF 15 (Uluslararası Savunma Fuarına) katılarak Büyükçekmece’ye demirlemişti. Bir çok vatandaş gemiyi dönem gezdi. Sezar Kunikov son olarak yaklaşık 3 ay önce 18 Ekim 2015’te İstanbul Boğazı’ndan geçerek Sivastopol’a gitmişti. Ancak bu geçiş sırasında güvertede omzunda füze taşıyan bir asker olmadığı gibi olağan dışı hiçbir şey gözlenmemişti.
“Açık bir tahrik”
Eski Donanma Komutanı emekli Oramiral Nusret Güner ise füzeli geçişi şöyle yorumladı: “Boğazlarımızdan bir yabancı savaş gemisi geçecekse belirli kurallara uymak zorundadır. Bu gemilerin toplam ağırlığı 45 bin tonu geçemez ve 21 günden fazla burada kalmazlar. Türkiye ise buradan geçen tüm gemilerin güvenliğini sağlamak zorundandır. Cuma günü Rus gemisinin geçtiği sırada bir askerin açıkça füze ile gösteriş yapması açık bir tahrik olarak değerlendirilir. Çünkü bu gemiler kendi güvenliğini sağlama maksaDı ile hareket etse dahi bunu geminin var olan imkanları ile yapmak durumundadır. Bir askerin eline bir füze alıp açıkça göstermesi provokasyondur. Rusya burada Montrö’nün amacına aykırı hareket etmiştir. Zaten bu anlaşma Rusya’ya çok sayıda hak tanıyan bir nitelik taşıyor. ABD savunmasına ait bir gemi Boğaz’da Rusya kadar rahat hareket edemiyor.”
“Rusya Montrö’yü ihlal etti”
Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşin (Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi)
“Rusya ateşle oynuyor. Son yaptığı hareket ile Montrö’yü ve 1982’de imzalanan BM Deniz Hukuku Sözleşmesi’nin 19. Maddesi olan “Zararsız Geçiş Hakkı” maddesini ihlal etti. Buna göre kıyı devletin egemenliğindeki sularda o devletin egemen haklarına saygılı davranılma zorunluluğu vardır. Herhangi bir şekilde silahla gösteriş veya manevra yapılamaz. Sözleşmenin B ve C maddelerine bakıldığında kıyı devletinin savunmasına ve güvenliğine zarar vermeyi amaçlayan her türlü propagandada bulunmasının önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Rus askerinin geminin üzerinde yaptığı füzeli gösteri ise açık bir propaganda faaliyetidir. Türk hava sahasında uçan tüm uçakları açıkça tehdit etmiştir. Montrö’ye bakıldığında bu hareketin karşılığı Rusya’ya ‘nota’ vermektir. Şimdi Türkiye ilk olarak Rus gemilerinin boğazlardan geçişini yavaşlatacak ve benzer önlemler almaya başlayacaktır.”
NOT: Haberin 7 Aralık 2015 tarihli Vatan Gazetesi’nde yayınlanan hali buradan (http://www.gazetevatan.com/fuze-gosterip-gecti-891853-gundem/) okunabilir.